De column van vrijdag 14 augustus eindigde als volgt:
Dan gaat hij onder begeleiding ondervinden hoe hij naar de wc moet gaan.
Column 21 augustus 2020 uit het boek ROTZAKKEN, HOOFDSTUK 3
Dat lukt jammer genoeg niet altijd. Gelukkig werkt de wasmachine goed. Als wij op bezoek komen, vertelt hij dat hij iets heel raars ontdekt heeft. “Ze hebben hier een heel raar ding. Zoiets heb jij niet,” vertelt hij mij. Ik probeer erachter te komen wat hij bedoelt. Omdat hij in een richting wijst waar dat rare ding is, ga ik toch even kijken. En of het iets raars is? Het is gewoon de wc.
Ook vertelt onze zieke steeds opnieuw dat hij in zijn kamer woont. Dat is zijn huis, zijn thuis. Ik vertel hem dat hij samen met mij een huis heeft, waar wij met onze kinderen wonen. Maar dat kan absoluut niet. Hij begint intussen wel langzaam in te zien dat er meer op de wereld is dan alleen zijn eigen kamer. Zijn eigen wereld, zijn eigen woonhuis zoals hij het een lange tijd blijft noemen. Op een keer vraagt hij nog eens aan zijn dochters: “Weten jullie dat hier aan de overkant ook mensen wonen? Die mogen wel daar wonen maar niet hier in mijn huis.” En dat die mensen daar in hun eigen ‘woonhuis’ wonen maakt een enorme indruk op hem. “Waar woon jij?” Vraagt hij dan aan mij.
Als ik probeer te vertellen over ons huis, over zijn atelier, over de kamers in dat huis vraagt hij stomverbaasd: “Heb jij een huis? Nou zeg dan ben je wel stikkend rijk. Maar je mag wel naar die arme mensen hiertegenover gaan kijken als je dat wil.” Alweer blijkt dat hij geen begrip van bezit heeft.
proefverlof
Op twintig april belt iemand van de afdeling neurologie en deelt mee dat mijn man, de vader van onze kinderen, in het weekend één dag (overdag) op proef naar huis mag. Intussen is hij dan al twee keer in in ons dorp geweest. Hij moest vanuit het ziekenhuis naar de tandarts gebracht worden. Hij herkende helemaal niets. Voor hem was deze omgeving (onze omgeving) een andere wereld. Zijn huis is en blijft immers die kamer in Roermond. Dat blijft voor hem zijn hele universum.
Samen met een leerling haal ik hem op in Roermond. Terwijl de tandarts aan zijn gebit werkt, vertellen we dat de ruimte bekend moet zijn. Dat hij vaker in die ruimte is geweest en dat hij die man, de tandarts, vaker heeft gezien. Hij herinnert zich niets, het blijft voor hem volledig vreemd. Tijdens de behandeling wordt een beetje over ons pand gepraat. Die fabriek daar midden in het dorp. De nieuwe, pas aangelegde, parkeerplaats komt ter sprake. De naam van de vorige eigenaar valt. En dan begint onze zieke ineens een compleet verhaal te vertellen. Over de verbouwing, over de bemoeizucht van de gemeente en dat alles veel te lang duurt. Het is niet te geloven. Tot stomme verbazing van de tandarts en mij: het hele verhaal klopt precies.
Na de behandeling rijden we terug naar Roermond. Stilstaand bij de stoplichten wordt de deur van de auto ineens compleet open gegooid. Ja door mijn man die naast mij zit. Ik moet hem uitleggen dat dit niet zomaar kan en waarom dat niet kan. “Je hebt gelijk, zelfs een normaal mens zou eruit kunnen vallen. Zeker zo’n halve als ik ben,” hoor ik. Hij weet dus wel dat er iets schort in zijn denkpatroon.
De dag dat hij op proef naar huis kan, gaan we hem met z’n tweeën ophalen. Thuis herkent hij niets. Hij vraagt aan mij of het zo zou moeten zijn, dat hij hier al een keer eerder is geweest. Het is een vraag, geen herkenning. In zijn atelier vraagt hij wie daar zo veel rotzooi heeft gemaakt. Ik sta pal voor hem. “Nou die persoon kan ik nu met mijn neus aanwijzen.” Hij begrijpt helemaal niet dat ik hem daarmee bedoel. De dag wordt heel vermoeiend. Hij moet de hele dag in de gaten gehouden worden. ‘Niet weglopen! Op het eetbare letten!’
Er staan gevaarlijke zuren voor het etswerk in zijn atelier. Je moet kijken of hij zelf alles goed doet. Of hij geen gevaar voor zichzelf wordt.
Hij leert wel. De eerstvolgende dag proefverlof merk je dat hij toch al ietsje meer weet. Hij past al beter in de omgeving. Dus kom op joh, we hebben alweer een stukje winst.
Reageren? Informatie? anskreb@ziggo.nl